Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Emeklilik Reformu Sinyali: Yaş Kademeli Olarak 65'e Çıkacak

Emeklilik Sisteminde Kapsamlı Değişiklikler Geliyor

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, TBMM’ye sunulan vergi paketi ile en düşük emekli aylığının 12.500 liraya yükseltilmesi yanında emeklilik sisteminde de önemli değişiklikler yapılacağını belirtti. Güler, “Önümüzdeki dönemde daha dengeli ve adil bir emeklilik sistemi kurmamız gerekiyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuda çalışmalarına devam ediyor" dedi.

Erdoğan'dan Reform Mesajı

Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. yılı dolayısıyla KKTC’ye giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönüşte emeklilik sistemiyle ilgili bir soruyu yanıtladı. Erdoğan, "Ekonomik dengeleri bozmayacak şekilde adımlar atacağız. Yeni yasama döneminde konuyu gündeme alacağız" ifadelerini kullandı.

Sosyal Yardım Sistemi Gözden Geçirilecek

Orta Vadeli Program’da (OVP) 2024 yılının 3. çeyreğinde sosyal güvenlik sisteminde istihdamı teşvik eden ve mali sürdürülebilirliği güçlendiren düzenlemelerin yapılacağı belirtildi. Ayrıca sosyal yardım sistemi, işgücüne katılımı artıracak şekilde yeniden kurgulanacak.

2000 ve 2008 Reformları

Türkiye en son 2008 yılında sosyal güvenlik reformu gerçekleştirdi. Emekli aylığı 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç farklı yöntemle hesaplanıyor. 2008 sonrası hesaplamalar, TÜFE artışının yüzde 100’ü ve milli gelirdeki artışın yüzde 30’u dikkate alınarak yapılıyor. Bu durum, emekli aylıklarının düşmesine yol açıyor.

Aylık Bağlama Oranında Değişiklik

2000 ve 2008 yıllarında yapılan değişikliklerle aylık bağlama oranı (ABO) düşürüldü. 2000 öncesi dönemde ABO yüzde 76,7 iken, 2008 sonrası dönemde bu oran yüzde 50’ye kadar geriledi. Bu değişiklikler, emekli aylıklarında dramatik azalmaya neden oldu.

Alt Sınır Aylığı Düşürüldü

Emekli aylığı bağlanırken her dönem için uygulanan alt sınır da değiştirildi. 2008 sonrası dönemde alt sınır, "ortalama aylık kazancın" yüzde 35’i olarak belirlendi. Bu, asgari ücretle çalışanların emekli aylıklarının düşmesine yol açtı.

En Düşük Emekli Maaşı ve Nimet-Külfet Dengesi

AK Parti hükümetleri döneminde yapılan seyyanen artışlar, emekliler arasında eşitsizliğe neden oldu. En düşük emekli aylığının 12.500 TL’ye çıkarılması, prim günü ile emekli aylığı arasındaki bağın kopmasına neden oldu.

Reform Nasıl Olacak?

Sosyal güvenlik sisteminde nimet-külfet dengesini sağlayacak, prim günü ile emekli aylığı arasındaki bağı yeniden kuracak bir düzenleme gerekiyor. Bu kapsamda emekli aylığı bağlama oranları ve güncelleme katsayılarının yeniden belirlenmesi planlanıyor. Ancak, böyle bir düzenlemenin bütçeye yük getireceği ve hayata geçmesinin bir iki yılı bulabileceği tahmin ediliyor.

Sosyal Yardım Programı

En düşük emekli aylığı alanlar için sosyal yardım programı tartışılıyor. Almanya gibi ülkelerde uygulanan modele benzer şekilde, emekli aylığından başka geliri olmayanlara kira yardımı ve düzenli sosyal yardımlar yapılması planlanıyor.

Emeklilik Yaşı 65’e Çıkacak

Emeklilik yaşında kademeli artış planlanıyor. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için yaş koşulu kaldırıldı. 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için ise emeklilik yaşı kademeli olarak 65’e çıkacak. 2024 yılında çalışmaya başlayan erkekler, 2044’te 65 yaşında emekli olabilecekler.